جنگنده F35 و ویژگیهای آن

لاکهید مارتین اف-۳۵ لایتنینگ ۲ (به انگلیسی: Lockheed Martin F-35 Lightning II) یک هواپیمای جنگنده چندمنظوره نسل پنجم است که اکنون تحت آزمایش و توسعه نهایی قرار دارد. اف-۳۵ هواپیمایی پنهانکار، تکسرنشین و تکموتوره است که در وهلهٔ اول برای مأموریتهای هجومی هوابهسطح طراحی شده اما توانایی انجام مأموریتهای شناسایی و دفاع هوایی را نیز دارد. اف۳۵ سه مدل اصلی دارد: اف-۳۵ ای با توان نشست و برخاست متعارف، اف-۳۵ بی با توان برخاست کوتاه و نشست عمودی و اف-۳۵ سی با توان ناونشینی.
اف-۳۵ نوع توسعهیافته هواپیمای ایکس-۳۵ است. ایکس-۳۵ هواپیمایی بود که توسط لاکهید مارتین برای رقابت در پروژه «جنگنده تهاجمی مشترک» (JSF) ساخته شد و توانست بر رقیب خود در این پروژه هواپیمای ایکس-۳۲ شرکتبوئینگ پیروز شود. اف-۳۵ توسط یک تیم صنایع هوافضا به رهبری شرکت لاکهید مارتین طراحی شده و شرکتهای آمریکایی نورثروپ گرومن و پرت اند ویتنی و بریتانیایی بیایئی سیستمز از شرکای ارشد این پروژه محسوب میشوند.
ایالات متحده آمریکا طرح خرید و بهکارگیری ۲۴۴۳ فروند اف-۳۵ را تا سال ۲۰۳۷ دارد. این جنگنده مورد استفاده هر سه واحد نظامی ایالات متحده یعنی نیروی هوایی، نیروی دریایی و سپاه تفنگداران قرار خواهد گرفت .
جنگنده اف-۳۵ به عنوان یک جنگنده نسل پنجم دارای ویژگیها منحصر به فرد و ارتقای ویژگیهای جنگندههای نسل قبل است از جمله این ویژگیها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- رادرگریزی
اف-۳۵ از قابلیت رادارگریزی بالایی به خصوص بر روی باندهای ایکس و اس دو باند اصلی سامانههای کنترل آتش داراست که بقا پذیری این جنگنده را به طور قابل ملاحظهای در میدانهای نبرد افزایش میدهد.
- محرکهای الکتروهیدرو استاتیکی
در اف-۳۵ به جای محرکهای هیدرولیکی از فناوری نوین محرکهای الکتروهیدرواستاتیکی استفاده شده که باعث افزایش امنیت پرواز، کاهش نقص فنی کنترلرهای جنگنده و همچنین نیاز کمتر به تعمیرات میشود.
- نمایشگر کلاه خلبان
کلاه خلبانی جنگنده اف-۳۵ به عنوان اولین جنگنده ایست از یک نمایشگر بهره میبرد این نمایشگر اطلاعاتی که قبلاً در نمایشگر هاد وجود داشت را در جلوی دید خلبان نمایش میدهد. همچنین تصاویر دید در شب توسط حسگرهای الکترواپتیکی به کلاه خلبان ارسال شده و بر روی آن نمایش داده میشود .
- سامانه پرواز با فیبر نوری
این سامانه در واقع همان سامانه پرواز با سیم است که در آن به جای کانلهای سیمی از کانالهای فیبر نوری و استاندارد انتقال داده شبکه IEEE 1394bاستفاده شده که سرعت و امنیت داده بهتری برای سامانه کنترل پرواز اف-۳۵ فراهم کرده است.
- زاویه حمله بالا
هر سه مدل جنگنده اف-۳۵ توان رسیدن به زاویه حمله ۵۰ درجهای در سرعت ۱٫۶ ماخ را دارا هستند.این درحالی ست جنگندههای نسل قبل همچون اف ۱۶ و اف ۱۸ توان رسیدن به زاویه حمله ۳۰ درجهای را دارا هستند . زاویه حمله بالا توان مانورپذیری و عدم واماندگیرا به شدت افزایش میدهد. طراحی و سامانه کنترل پروازی مدرن اف-۳۵ از دلایل اصلی دست یابی به زاویه حمله بالا در این جنگنده هستند.
- سامانه فرامین صوتی
اف-۳۵ اولین جنگنده آمریکایی است به صورت عملیاتی از سامانه فرامین صوتی (DVI) استفاده خواهد کرد این سامانه قبلاً به طور آزمایشی بر روی جنگندههای هارییر و اف ۱۶ ویستا مورد استفاده قرار گرفته بود.این سامانه به خلبان اجازه میدهد با گفتار بعضی از فرامین را اجرا کند. .
- نمایشگر یکپارچه کابین خلبان
اف-۳۵ اولین جنگنده در جهان است که از یک نمایشگر یکپارچه در داخل کابین خلبان استفاده میکند. این نمایشگر لمسی با رابط کاربریسامانه عامل اف-۳۵ هماهنگ بوده و خلبان توان سفارشی سازی اطلاعات بر روی نمایشگر را دارد.
- برنامه کامپیوتری پیشرفته
یکی از نقاط قوت اصلی این جنگنده به شمار می اید. این برنامه بیش از ۸ میلیون کد خط دارد که ۴ برابر بیشتر از نزدیک ترین رقیب اف-۳۵ یعنی جنگنده اف ۲۲ میباشد. هوش مصنوعی و اتوماسیون بالا، ترکیب اطلاعات حسگرها و ایجاد یک تصویر واضح از میدان نبرد از وضایف اصلی این برنامه است.
۴۲ از وزن اف-۳۵ را مواد مرکب به کار رفته در این جنگنده تشکیل میدهند که این بیشترین میزان استفاده از مواد مرکب در یک جنگنده آمریکایی است برای مثال ۲۲ درصد از وزن اف ۲۲ و فقط ۲ درصد از وزن اف ۱۶ از مواد مرکب ساخته شدهاند.استفاده از مواد مرکب باعث کاهش وزن اف-۳۵ و کاهش مصرف سوخت شده است. همچنین نسل جدید مواد مرکب به کار رفته در ساخت سطح بدنهٔ اف-۳۵ (فیبر حصیری) علاوه بر جذب خوب امواج رادار ارزان تر همچین مناسب برای انواع شرایط آب و هوایی، اسیب پذیری کمتر و در نهایت تعمیرات سریع تر میباشد.
- سامانه پشتیبانی اطلاعات خودکار
این سامانه که ALIS نامیده میشود در واقع یک سامانه کامپیوتری برای جمع آور اطلاعات از وضعیت جنگندهنگام عملیات و پردازش انها برای کمک به پشتیبانی، نگهداری و تعمیرات اف-۳۵ پس از عملیات است این سامانه باعث کاهش چشمگیر هزینه هر ساعت پرواز عملیاتی اف-۳۵ شده است. هر ساعت پرواز عملیاتی اف-۳۵، ۲۴ هزار دلار هزینه در بردار که فقط ۱۰ درصد بیشتر از جنگنده ازران قیمتاف ۱۶ است . شایان ذکر است که هزینه هر ساعت پرواز عملیاتی دیگر جنگنده نسل ۵ آمریکایی اف ۲۲، ۶۸ هزار دلار است.
- کانوپی مقاوم
کانوپی اف۳۵ از مواد بسیار مقاوم ساخته شده تا در مقابل شرایط بد آب و هوایی و همچنین برخود پرندگان مقاومت کند این کانوپی در آزمایشها در برابر پرتاب لاشه یک پرنده ۲ کیلویی با سرعت ۸۹۰ کیلومتر برساعت به خوبی مقاومت کرده است.
- یکپارچگی ساختار بال و بدنه
یکی از ویژگی هنگام ساخت اف-۳۵ یکپارچگی بال و بدنه ان است بدین معنی که ساختار بال با بدنه یکپارچهاست و به داخل بدنه فرو میرود (برخلاف جنگندههای کنونی). این ویژگی باعث کاهش سطح مقطع رادری و همچنین افزایش قدرت حمل تسلیحات بر زیر بالها میشود.
- حسگرهای الکترو اپتیکی
اف-۳۵ از بیشترین تعداد حسگرهای الکترواپتیکی بر روی یک جنگنده بهره میبرد به طوری که علاوه بر سامانه هدف گذاری الکترواپتیکی از ۶ حسگر الکترواپتیکی AN/AAQ-37 با پوشش ۳۶۰ درجه محیط اطراف استفاده میکند که توانایی کشف هواپیماها، موشکها و حتی تجهیزات زمینی را نیز داراست مجموع اطلاعات جمع اوری شده توسط حسگرها و ترکیب اطلاعات آنها بالاترین آگاهی وضعیتی را از میدان نبرد در اختیار این جنگنده قرار میدهد.
- رادار نسل جدید
اف-۳۵ از نسل جدید رادار یعنی رادارهای آرایه فازی فعال بهره میبرد که در واقع توسعه یافته رادار پیشرفته جنگنده اف ۲۲ است. این رادار چند منظوره دارای انواع حالتهای هوا به هوا، هوا به زمین (تصویربرداری با کیفیت بسیار بالا)، دریایی، ناوبری و هواشناسی است همچنین توانایی حمله الکترونیکی مستقیم را دارد.
- تنوع تسلیحاتی
جنگنده اف 35 توان حمل انواع سلاح های هوا به هوا (هدایت راداری و فروسرخ ) ، هوا به زمین (موشک های کروز ، هدایت لیزری ، هدایت ماهواره ای ، ضد زره ، هدایت موج میلمتری ، هدایت چند حالته و ..) ، ضد کشتی و سلاح هسته ای را دارا خواهد بود. این جنگنده همچنین فابلیت استفاده از تسلیحات کشور های خرید را نیز برخودار خواهد بود ، که در مجموع تنوع تسلیحاتی بالایی برای اف 35 محسوب می شود. این جنگنده را در زمره منعطف ترین جنگنده های ساخته شد تاکنون قرار خواهد داشت .